Giáo dục khai phóng
Ở Việt Nam, hiện chỉ có trường phổ thông như Hoàng Việt Đăk Lăk hay IEC Quảng Ngãi là thử nghiệm mô hình khai phóng này ở mức vừa phải. Còn lại các trường khác vẫn chủ yếu học chữ và luyện thi. ĐH hệ khai phóng thì có thể kể đến như Hoa Sen, FPT, Việt Đức, Duy Tân, Việt Nhật, RMIT….
Giáo dục khai phóng là gì? Khái niệm khai phóng
Khái niệm khai phóng là một khái niệm rất phổ biến trong giáo dục trên thế giới. Tuy nhiên đào tạo với hình thức này phải được sự đồng thuận từ phụ huynh và xã hội. Vì một đứa trẻ sẽ được phát huy theo năng lực riêng. Ai giỏi ca hát sẽ đẩy thành ca sĩ, ai giỏi vẽ sẽ thành kiến trúc hoạ sĩ. Sau này, ai giỏi vận động thì chuyên về thể thao. Rồi chuyên về tự nhiên hay xã hội thì đi theo con đường đó ngay từ lúc học phổ thông….Chứ không có đại trà là lấy các môn toán lý hoá sinh sử địa gì làm điểm đánh giá giỏi dở.
Điều này sẽ khác biệt hoàn toàn với tư duy xưa nay của phụ huynh. Vì sẽ thấy con mình học không giỏi như con người ta. Thậm chí đứa nào mê game cũng được đào tạo chơi nữa đi, chơi và sáng tạo ra game và lập trình game để bán. Như anh Nguyễn Hà Đông làm ra game Flappy Bird kiếm vài chục ngàn đô mỗi ngày.
Việc nghiên cứu khai phóng tại các trường học trên thế giới như thế nào?
Việc nghiên cứu các nhân vật có tên tuổi trên thế giới đều được thực hiện từ lớp 2 ở các trường khai phóng trên thế giới. Hầu như từ lớp 2, các bạn trẻ sẽ tự lên thư viện và ngay cả google để đọc mọi thông tin về 10 vị tướng tài ba trên thế giới. 20 nhà khoa học xuất sắc nhất thời đại, tốp 10 tỷ phú hiện nay, 20 công ty lớn nhất thế giới. Tốp 10 ĐH lớn nhất thế giới, tốp 10 nền kinh tế phát triển nhất thế giới,….Thậm chí lớp lớn hơn thì nghiên cứu về tốp 10 nhân vật phản diện, 10 bạo chúa,…..
Các bạn chưa đọc thì có thể mua đọc, hoặc tự nghiên cứu. Nhất là các nhân vật kiệt xuất trong lịch sử loài người như Alexandre Đại Đế, Thành Cát Tư Hãn, Napoleon, Louis Pasteur,… .Việc đọc nhiều những người tư tưởng lớn làm gì, nghĩ gì. Dứt khoát ra sao, buông bỏ thế nào, tận tâm và phụng sự….Sẽ khiến tư tưởng mình lớn dần lớn dần. Mới thấy tranh chấp khô máu vài ba triệu đồng với ai đó ở Việt Nam là chuyện rất tốn thời gian cuộc đời.
Hay việc đọc FB và comment trên mạng từ những người vô danh (tức người thuộc đám đông) là việc làm cũng mất thời gian không kém. Không việc gì phải tốn thời gian đọc tư tưởng hay quan điểm của người không có thành tựu gì trong thiên hạ. Tư tưởng họ tào lao mới không có thành tựu, không việc gì phải để ý.
Hãy tạo sự thành công của chính mình chứ không phải người khác
Xưa mình có lần hỏi 1 người nổi tiếng và có thành tựu nọ. Mình hay chụp hình các comment hay các bài viết của ai đó trên mạng nói về cô ấy. Xong gửi cho cô ấy xem. Cô nói “cô không đọc em ơi, đó là ai. Cô nào có biết mà nếu cô không biết thì là người vô danh. Mà vô danh thì có người tiểu tốt. Tức tâm địa nhỏ, là con tốt (chốt) trên bàn cờ, hơi đâu quan tâm con tốt nó nghĩ gì.
Mình là người chơi cờ, cần thì đổi mạng nó để con xe con mã đi cho dễ dàng, rộng đường để mấy con khác đi”. Từ đó mình thấy việc mình đọc các bài viết của người không có thành tựu là vô bổ, hay đọc các comment trên mạng XH cũng vậy. Chúc các bạn không bị cuốn theo các ý kiến trên mạng. Nhất là người không có thành tựu, thì tốt nhất là không nên để ý, họ nói gì kệ họ.
TnBS
Người thầy với triết lý giáo dục khai phóng ở Việt Nam
Người thầy một đời rong ruổi triển khai triết lý giáo dục khai phóng ở Việt Nam. Và cơ chế trường công rất khó để thực hiện, thầy đã tìm được trường Hoàng Việt để thực hiện giấc mơ của mình, trao giấc mơ cho hàng ngàn học sinh khác.
Câu chuyện rất hay về thầy giáo cũ nổi tiếng của admin mà nếu các bạn học chuyên toán, thể nào cũng từng đọc 1 cuốn sách của thầy.
Về hưu và rời bỏ thành phố lớn kinh kỳ thủ đô, về quê hoặc đến thành phố nhỏ sinh sống và giúp đời, giúp người là cách chọn sống rất hay của người trí thức xưa và nay.
Thầy Huyên và ‘giáo dục khai phóng’
TP – Một thầy giáo sau khi gặt hái được nhiều thành công đã tự nguyện rời đồng bằng lên Tây Nguyên, giúp giáo dục miền núi triển khai một mô hình đào tạo theo đúng tinh thần giáo dục khai phóng hiện đại.
Sáng tạo và cống hiến suốt đời
Đó là thầy Trần Đức Huyên, nguyên Phó hiệu trưởng trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TPHCM. Trong những năm công tác, ông đã đến hơn 20 nước, có điều kiện học tập và thực chứng các mô hình “giáo dục khai phóng”, áp dụng tinh thần ấy vào sự nghiệp giáo dục.
Sinh năm 1957 tại Đà Lạt, thạc sĩ Toán học Trần Đức Huyên sở hữu bề dày thành tích đáng nể. Thời sinh viên, ông là thủ khoa đầu vào khóa I khoa Toán trường Đại học Sư phạm TPHCM. Năm 2006 ông nhận giải nhất cuộc thi “Innovative Teachers” (Nhà giáo sáng tạo) do Tập đoàn Microsoft tổ chức tại Việt Nam, với bài giảng điện tử trình bày cách dạy và cách tự học nhằm trả lời câu hỏi “Học xong để làm gì?”.
Vào vòng thi Châu Á tại Hàn Quốc, ông trình bày đề tài “Lan tỏa phương pháp dạy học theo tinh thần giáo dục khai phóng (GDKP) cho đồng nghiệp”, đoạt giải nhì. Giải thưởng là chuyến đi Mỹ tham quan “Ngôi trường của tương lai” do Bill Gates đầu tư với mô hình hoạt động theo đúng tinh thần GDKP.
Không chỉ tiên phong thành lập Câu lạc bộ Toán Lý Hóa trên mạng Internet, thầy Trần Đức Huyên còn tham gia xây dựng và hoàn chỉnh website tư vấn giáo dục đầu tiên tại Việt Nam (www.netcenter.net.vnn.vn); trực tiếp đào tạo trên 100 học sinh đoạt giải thưởng trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia, 5 học sinh đoạt giải thưởng quốc tế; chủ biên bộ sách học Toán bằng tiếng Anh cho học sinh phổ thông. Đối với ông, những bằng khen đã nhận từ Thủ tướng, các bộ ngành, đơn vị đều là vinh dự, “nhưng điều quan trọng hơn là phải sáng tạo và cống hiến suốt đời”.
Thế nào là “giáo dục khai phóng” ?
Thầy Trần Đức Huyên nói đây không phải là thuật ngữ mới. Cụm từ “GDKP” đã có từ các triết gia Hi Lạp cổ đại. Nhưng chỉ khi nó được các trường học tiên tiến của châu Âu, châu Mỹ ủng hộ và sử dụng như một triết lý giáo dục, thì “Liberal Education” mới được cập nhật với đà phát triển của xã hội văn minh.
GDKP đặt trọng tâm vào việc dạy con người biết sống theo lương tri, lẽ phải, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội, đất nước và nhân loại, giàu kỹ năng sống. Nhờ đó, học sinh nhận thức sâu sắc học để trở thành người tự do, biết chung sống với mọi người và được là chính mình. GDKP có phần đối lập với khái niệm giáo dục kiến thức, vốn chú trọng dạy chữ để đạt bằng cấp, học vị cao.
“Từ nhỏ, chúng ta được cha mẹ, thầy cô dạy “Tiên học lễ, hậu học văn”, hoặc “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”, chính là mầm của GDKP. Tuy nhiên, mãi tới khi đã đứng trên bục giảng, tôi mới nhận ra mình dư chuyên môn mà thiếu sót rất nhiều về kĩ năng sống, và vẫn chưa trả lời thấu đáo được câu hỏi “Học để làm gì”. Thì ra câu trả lời đã có trong khái niệm GDKP”– thầy Huyên nói. Làm việc tại trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, ông có điều kiện giao lưu với nhiều trường trên thế giới để mở rộng tầm nhìn, và đã ứng dụng GDKP vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy, thiết lập mối quan hệ tốt đẹp hơn với cha mẹ học sinh, xây dựng các định hướng giáo dục trong công tác quản lý nhà trường.
Không ít học trò cũ của thầy Huyên đã trở thành những nhân vật nổi tiếng. Trong đó có “Cô gái vàng của cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam”- Lê Diệp Kiều Trang, Cựu giám đốc Facebook Việt Nam- nay là Tổng giám đốc Go-Viet; TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu- Giám đốc Bệnh viện Nhiệt Đới TPHCM v.v… Nhưng hoa trái GDKP ngọt ngào nhất với vợ chồng thầy Huyên, chính là 2 cậu con trai sớm có những công trình nghiên cứu khoa học.
Tài năng hướng về cội nguồn
Con trai đầu của thầy Huyên, anh Trần Đặng Minh Trí tức Dimitri Tran, là nhà sáng lập kiêm Giám đốc công ty Harison-AI tại Úc, là 1 trong 100 nhà khoa học được Thủ tướng mời về đóng góp kết nối trí tuệ Việt Nam.
Trí tốt nghiệp cử nhân ngành Tài chính-Kế toán, ĐH Bond (Úc), thạc sỹ quản trị kinh doanh cấp cao trường ĐH New South Wales (Úc), có chứng chỉ chuyên gia phân tích tài chính và đã hoàn tất chương trình Quản trị cấp cao tại ĐH Harvard (Mỹ).
Dimitri Tran nổi tiếng về phát triển các ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) trong lĩnh vực y tế. Anh là đồng sáng lập trung tâm Nghiên cứu cải thiện chăm sóc sức khỏe (CHIR- Center Healthcare and Improvement Research), chuyên hỗ trợ cộng đồng hơn 24 nghìn cán bộ nhân viên trong hệ thống bệnh viện tại Việt Nam.
Em trai của Trần Đặng Minh Trí là Trần Đặng Đình Áng, xuất sắc không kém. Năm 2013 Đình Áng tốt nghiệp với điểm cao nhất một trường trung học tại Úc. Chưa đầy 4 năm sau, anh phát minh công nghệ tối ưu hóa việc lựa chọn phôi thai IVF, được cấp 2 bằng sáng chế, cùng Minh Trí thành lập công ty Harrison.AI.
Trò chuyện với Tiền Phong về việc nhận lời lên Tây Nguyên làm hiệu trưởng trường Hoàng Việt, trường phổ thông 3 cấp có hơn 2.000 học sinh, thầy Huyên cho biết điều khiến ông quyết định rời cuộc sống tiện nghi ở TPHCM lên cao nguyên, là niềm tin tại đây, ông có đủ điều kiện thực hành tốt nhất các phương pháp GDKP.
“Tôi bất ngờ khi thấy một ngôi trường non trẻ trên cao nguyên xác lập được ngay từ đầu hệ thống triết lý giáo dục rất rõ ràng, gồm 5 định hướng về đạo đức, trí tuệ, nghị lực, thể chất, kĩ năng sống. Đó chính là nền tảng giúp học sinh trở thành những người biết sống hài hòa, hạnh phúc, giàu lòng trắc ẩn, có nhiều đóng góp cho cộng đồng. Với sự tươi trẻ, tận tụy của đội ngũ cán bộ nhân viên, giáo viên, và đặc biệt với tâm huyết của ông Lê Đình Hiền, Chủ tịch HĐQT Trường Hoàng Việt, chúng tôi sẽ cùng nhau xây dựng một mô hình GDKP đúng nghĩa đầu tiên trên cao nguyên này”, thầy Trần Đức Huyên
HOÀNG THIÊN NGA
FB: Ăn trưa cùng Tony
